Wydawca treści Wydawca treści

 

 


 

1. Ścieżka przyrodniczo-edukacyjna „Do Złotej Studzienki”

Ścieżka przyrodnicza „Do Złotej Studzienki” została utworzona w 2000 r. przy współpracy Urzędu Miasta i Gminy Dukla i Nadleśnictwa Dukla. Przygotowana została z myślą o młodzieży szkolnej i pielgrzymach. Ścieżka ma kształt pętli o długości ok. 3 km, a czas potrzebny na jej przejście wynosi od 1,5 do 2 godzin. Na trasie ścieżki znajduje się siedem przystanków edukacyjnych. Przystanki oznakowane są drewnianymi rzeźbionymi tablicami z opisem.

Ścieżka prowadzi nas po zboczu Góry Cergowej 716 m n.p.m. i jest położona częściowo na terenie rezerwatu przyrody „Rezerwat Tysiąclecia na Cergowej Górze”. Cergowa Góra zwana też Wielką Góra położona jest na południowy wschód od Dukli i wyróżnia się charakterystyczną trójgarbną sylwetką. Swój kształt zawdzięcza budowie geologicznej, przez nasunięcie płaszczowiny dukielskiej na płaszczowinę śląską powstały strome stoki o nachyleniu dochodzącym do 70%. Natomiast nazwa Cergowa ma pochodzenie celtyckie, gdzie „kerg” oznacza górę.

Przystanki ścieżki przyrodniczej:

1. SKRAJ LASU – jest miejscem przenikania się dwóch ekosystemów polnego i leśnego, formują one strefę przejściową zwaną ekotonem. Znajdziemy tu roślinność charakterystyczną dla obydwu ekosystemów, tworząc bogaty zestaw gatunków drzew, krzewów i roślinności zielnej. Rośnie tutaj bez hebd, dziurawiec, chaber, starzec Fuchsa, pokrzywa i barszcz zwyczajny. W podszycie spotkamy leszczynę, śliwę tarninę, głóg jednoszyjkowy czy bez koralowy. W pierwszej linii lasu znajdują się jawor, jodła, dąb, lipa. Drzewa w strefie ekotonu są tak ugałęzione, że tworzą niejako ścianę ochronną drzewostanu, zapewniając osłonę przed nadmierną insolacją, wiatrem czy zmianami temperatury. Stefa ekotonu przez swoje zróżnicowanie jest miejscem gdzie wiele gatunków zwierząt znajduje schronienie, przede wszystkim ptaki.

2. Po przejściu kilkuset metrów ścieżką rozpoczyna się REZERWAT "TYSIĄCLECIA NA CERGOWEJ GÓRZE". Obejmując strome północne zbocze góry Cergowej zajmuje powierzchnię 61,74 ha. Rezerwat został utworzony w 1963 roku. Celem ochrony rezerwatu jest zachowanie fragmentu lasu mieszanego o cechach zespołu naturalnego z bogatą i ciekawą florą. Na jego terenie zainwentaryzowano ponad 150 gatunków roślin naczyniowych oraz 100 gatunków grzybów. Licznie występuje cis pospolity, znajdziemy również stanowiska chronionych roślin: kłokoczki południowej, obrazków alpejskich czy języcznika zwyczajnego. Zbiorowiska leśne rezerwatu to głównie zespół żyznej buczyny karpackiej, w niższych położeniach grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum. Natomiast na najstromszych stokach z rumoszem skalnym wytworzyły się małe płaty jaworzyny górskiej. Bardzo bogaty jest świat zwierząt, który reprezentują jelenie, sarny, dziki, sporadycznie wilki, z ptaków orliki krzykliwe, myszołowy i puszczyki uralskie.

3. PODSZYT  to warstwa lasu zbudowana głównie z krzewów i młodych drzew. Przystanek znajduje się w miejscu o wyjątkowym zróżnicowaniu gatunków. Rosną tutaj wiciokrzew pospolity, bez  koralowy, głóg, leszczyna, cis, porzeczka, agrest, wawrzynek wilczełyko. Na szczególną uwagę zasługuje kłokoczka południowa, występująca w północnej części swojego zasięgu. Wiosną pojawiają się białe kwiatostany, z których w lipcu wyrastają jasnozielone torebki nasienne, wewnątrz których „kłokoczą” nasiona -  stąd nazwa. Bogate jest runo z kokoryczką wielokwiatową, miesiącznicą trwałą, goryczką trojeściową. Na wiosnę kwitną tu: cebulica dwulistna, czosnek niedźwiedzi, śnieżyczka przebiśnieg, zawilec gajowy, żywiec gruczołowaty. Wymienione gatunki to tzw. geofity wiosenne, czyli rośliny, które kwitną wczesną wiosną, a potem gdy rozwiną się liście drzew tracą liście i łodygi przeżywając do następnej wiosny w postaci cebulek i kłączy.

4. Przystanek STAWY to dawne ujęcie wody pitnej, częściowo osuszone. W okolicy mówi się, że w stawie jest zatopiony radziecki czołg, który utonął w czasie bitwy o Przełęcz Dukielską. Jest ostoją różnorodności biologicznej, środowiskiem bytowania wielu gatunków związanych ze ekosystemami wodnymi. Stanowi miejsce rozrodu płazów: traszki zwyczajnej, traszki górskiej i karpackiej, salamandry plamistej i kumaka górskiego oraz gadów jak zaskroniec. Staw jest miejscem wodopoju ssaków i ptaków. Z roślinności związanej z podmokłymi terenami wymienić można: płesznik czerwonkowy, rzęsę wodną, turzyce i wierzby.

5. ZŁOTA STUDZIENKA jest znanym miejscem kultu św. Jana z Dukli. Źródełko wypływające ze skały obudowane jest kamienną studnią, a nad nią znajduje się drewniana kapliczka z figurą Świętego. Wodzie z tego źródła przypisuje się moc uzdrawiania chorych. Miejsce to licznie odwiedzają pielgrzymi. Co roku w trzecią niedzielę lipca odprawiana jest msza odpustowa z błogosławieństwem dzieci. Tradycja głosi, że tu właśnie św. Jan rozpoczął swoje pustelnicze życie. Jednak kiedy zaczęli tu przychodzić ciekawscy pasterze Jan zmuszony był do znalezienia bardziej odludnego miejsca. Przeniósł się więc na wzgórze Zaśpit nad Trzcianą.

6. OSTAŃCE SKALNE to pojedyncze skały wystające z podłoża. Na zwietrzałych piaskowcach rosną min. in.: zanokcica skalna, zanokcica murowa, paprotka zwyczajna, porosty, mchy i wątrobowce. W wyższych partiach można spotkać języcznika zwyczajnego – jedyną paproć o pełnych liściach. W otoczeniu piaskowcowych ostańców rośnie kłokoczka południowa, roślina niegdyś kultowa – jej nasiona służyły do wyrobu różańców. W runie pojawia się:  marzanka wonna, czworolist pospolity, sałatnica leśna, dzwonek pokrzywolistny, goryczka trojeściowa i kokoryczka wielokwiatowa.

7. LAS GÓRSKI - przystanek znajduje się w wielogatunkowym i wielowarstwowym lesie gospodarczym. Możemy tu obserwować zmienność szaty roślinnej wraz ze zmianą wysokości i konfiguracji terenu. Jest to fragment położony na żyznym siedlisku, a ponadto łączy w sobie cechy wyżynne i górskie. Po drodze spotkamy niemal wszystkie z występujących na pogórzu gatunków drzew. Wśród nich buk, brzoza, dąb szypułkowy, jawor, jodła, sosna pospolita, cis, grab, modrzew europejski, olsza szara, jesion wyniosły, grab, czereśnia ptasia i klon polny. Na niektórych drzewach zauważymy też bujnie wyrośnięte i kwitnące bluszcze. Oprócz drzewostanu możemy podziwiać zróżnicowane runo. Najbogatsze jest ono wiosną, kiedy spotkać możemy łany czosnku niedźwiedziego czy fioletowych żywców gruczołowatych, a w późniejszym czasie kwitnące goryczki i miesiącznice, które nawet zimą zdobią runo swoimi srebrnymi łuskami.


 


 

2. Ścieżka" W przełomie Jasiołki”

Ścieżka prowadzi przez rezerwat zataczając pętlę o długości ok. 4km, czas przejścia szacowany jest na 2 godziny. Na trasie urządzono siedem przystanków prezentujących zagadnienia przyrodnicze, geologiczne i historyczne. Możemy tu podziwiać przełomowy odcinek rzeki, jedno z największych w Karpatach stanowisk smotrawy okazałej, ślady po stanowiskach ciężkich dział używanych podczas walk o Przełęcz Dukielską, malownicze gołoborze piaskowców z Mszanki oraz ciekawe zbiorowiska roślinne i.in. jaworzynę z języcznikiem. Fragment ścieżki przebiega starą połemkowską drogą, służącą niegdyś do przewozu drewna oraz pędzenia bydła na wypas w podszczytowe polany góry Ostrej.

3. Ścieżka" W Dębinie”

Ścieżka powstałą w 2018 roku. Rozpoczyna się na parkingu leśnym w Dębinie, gdzie znajdziemy się na pierwszym przystanku ścieżki z tablica informacyjną opisującą historię Parku Leśnego Dębina. Na ścieżce znajdują się jeszcze 3 przystanki edukacyjne: grądy, warstwowa budowa lasu i cztery pory roku w lesie. Las w Dębinie już od XIX wieku pełnił funkcję parku. Wytyczono wtedy ścieżki do jazdy konnej  i wykopano staw krajobrazowy. Zapewne istniał tutaj tez zwierzyniec, o czym może świadczyć zachowana nazwa terenowa. W 1935 roku Krościenko nawiedził potężny huragan, który przewrócił większość wiekowych dębów. Pozostało ich około 20, w tym kilka w obrębie stojącej do dziś figury Chrystusa „bez reki” wzniesionej w połowie XIX wieku przez leśniczego Franciszka Holstein. Nieopodal parking, nad stawem rośnie dąb Wincenty, pomnik przyrody upamiętniający poetę Wincentego Pola.

W 1999 roku w ramach porozumienia między Gminą Krościenko Wyżne, a Nadleśnictwem Dukla uregulowano zasady korzystania z Debiny nadając jej status parku leśnego.